Η Διαταραχή Πανικού είναι μια πολυσύχναστη ψυχική πάθηση που ανήκει στην ευρύτερη κατηγορία των νευρώσεων και εκδηλώνεται απροειδοποίητα στον κάθε άνθρωπο. Η αιφνίδια εμφάνιση της ψυχικής πάθησης τρομοκρατεί τον πάσχοντα και του παράγει ανυπόφορο φόβο και άγχος. Ο φόβος και το άγχος αποτελούν τα μετέπειτα συστατικά διαιώνισης της πάθησης που μπορούν να διαρκέσουν για σύντομο χρονικό διάστημα (πχ έναν μήνα) ως και μερικά χρόνια.
Τα επιδημιολογικά δεδομένα της Δ.Π αυξάνονται συνεχώς και οι γυναίκες εκδηλώνουν πιο μεγάλη ευαισθησία αναλογικά με τους άνδρες (από 2/1 ως 3/1) με περίοδο έναρξης την πρώιμη ενήλικη ζωή. Η διαταραχή πανικού ή αλλιώς κρίσεις ή προσβολές πανικού μπορεί να εκδηλώνονται από πολλές φορές μέσα στην ημέρα ή μετρημένες φορές μέσα στην εβδομάδα ή και αμυδρά στον μήνα. Η Δ.Π συναντάται και σε άλλες ψυχικές παθήσεις όπως: ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, κατάθλιψη, τοξίκωση ή στέρηση έπειτα από έκθεση σε βλαπτικές ουσίες.
Η εκδήλωση του άγχους στον κάθε πάσχοντα λαμβάνει σημαντική παράμετρο για την έκβαση της διαταραχής. Αρχικά το άγχος είναι μια κοινή κατάσταση για όλους τους ανθρώπους και έχει προστατευτικό χαρακτήρα. Τα κλινικά χαρακτηριστικά του άγχους μοιάζουν ισάξια με τις παρενέργειες της καφεΐνης (ανησυχία, τρέμουλο, εφίδρωση, αύξηση καρδιακών παλμών, σφίξιμο στο στομάχι, νευρικότητα, κεφαλαλγία κ.α). Η παρατεταμένη διάρκεια του άγχους έχει την τάση να εξουθενώνει σωματικά και πνευματικά τον οργανισμό και συνάμα να τον κάνει ευάλωτο στην εκδήλωση πανικόβλητων επεισοδίων.
Ο φόβος από την μεριά του είναι η κατάσταση που προκαλεί συμπεριφορές αποφυγής από την έκθεση σε ένα γεγονός. Μπορεί να είναι ρεαλιστικός από μια προηγούμενη τραυματική εμπειρία ή πλασματικός. Όταν εξαντλούνται οι διέξοδοι αποφυγής και το άτομο δεν βρίσκει λύση τότε ξεσπάει με μια κρίση πανικού.
Τα άτομα έπειτα από την πρώτη προσβολή βρίσκονται σε συνεχή εγρήγορση. Ασχολούνται εντατικά με τις σωματικές τους ενοχλήσεις και έχουν την αίσθηση ότι θα τους συμβεί κάτι κακό. Οι ενοχλήσεις στην πλειοψηφία τους είναι απλά σωματικά ερεθίσματα άνευ παθολογικής σημασίας (ελαφρύς τραυματισμός, μουδιάσματα, ξαφνικός πονοκέφαλος, ζάλη, αίσθημα πείνας, αίσθηση αυξημένου-μειωμένου σακχάρου ή πίεσης κ.α) που ερμηνεύονται με καταστροφικό τρόπο. Στην ιδέα του φόβου ότι θα πάθουν κάτι ή ότι θα τους ξανασυμβεί κρίση πανικού, τα άτομα μειώνουν τις διαπροσωπικές και διακοινωνικές δραστηριότητες τους.
Διάγνωση
Οι κρίσεις πανικού είναι ένα απότομο ξέσπασμα τρόμου (ακόμα και αν το άτομο βρίσκεται σε ήρεμη κατάσταση) που κορυφώνεται μέσα σε λίγα λεπτά (5 με 30 λεπτά) κατά την διάρκεια της οποίας ο ειδικός πρέπει να εντοπίσει και να αξιολογήσει τέσσερα από τα ακόλουθα συμπτώματα για να καταλήξει σε έγκυρη διάγνωση (APA, 2013).
A) Αίσθημα καρδιακών παλμών
B ) Τρέμουλο
Γ) Αίσθημα ασφυξίας
Δ) Αίσθημα πνιγμού
E) Πόνος στον θώρακα
ΣΤ) Ναυτία ή κοιλιακή ενόχληση
Ζ) Αίσθημα ζάλης, λιποθυμίας
H) Ρίγη, αίσθημα ζέστης
Θ) Παραισθήσεις (μούδιασμα ή μυρμηγκιάσματα)
Ι) Αποπροσωποίηση και Αποπραγματοποίηση
K) Φόβος απώλειας ελέγχου
Λ) Φόβος θανάτου
Αντιμετώπιση
Η διαταραχή πανικού δεν αποτελεί ισόβιο χαρακτηριστικό προσωπικότητας. Έχει την δυνατότητα με μια καλή ψυχοθεραπευτική παρέμβαση να εξαλειφθεί από τον πάσχοντα.
Οι σταθερές που ακολουθούνται για την αντιμετώπιση των κρίσεων είναι οι εξής:
1) Ψυχοεκπαίδευση και φυσιολογικοποίηση των συμπτωμάτων.
2) Τεχνικές χαλάρωσης και αυτοδιαχείρισης των συμπτωμάτων.
3) Εντοπισμός των δυσλειτουργικών σκέψεων που σχετίζονται με την διαιώνιση του πανικού.
4) Σταδιακή έκθεση στο φοβικό γεγονός
Σε περίπτωση που τα συμπτώματα είναι έντονα συνίσταται φαρμακευτική αγωγή παράλληλα με την ψυχοθεραπεία.
Μάριος Σεβνταλής Κλινικός Ψυχολόγος
Εκάβης 25 Γαλάτσι
Τηλέφωνα επικοινωνίας 2114237240 & 6934614329
